گفت‌وگو با داور بخش صحنه‌ای جشنواره راه ابریشم
ولی‌الله شالی: پژوهش کلید موفقیت هنرمندان جوان است
ولی‌الله شالی، داور بخش صحنه‌ای جشنواره تئاتر راه ابریشم، ایجاد بستر‌های آموزشی و پژوهشی را زمینه‌ساز تحول و ارتقای سطح تئاتر کشور دانست که بر اساس آن هنرمندان می‌آموزند پیش از اینکه اثری را روی صحنه بیاورند باید مطالعه و تحقیق کنند و به درک کامل برسند تا بتوانند پیام‌شان را به‌درستی به تماشاگر منتقل کنند.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از ایلنا، سومین گام از بیستوهشتمین جشنواره تئاتر منطقه‌ای کشور، با عنوان جشنواره منطقه‌ای راه ابریشم، از ۱۳ تا ۱۷ دی، با حضور هنرمندان استان‌های لرستان، کرمانشاه، ایلام، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، البرز و فارس به میزبانی سمنان در حال برگزاری است.
ولی‌الله شالی مدرس و پژوهشگر تئاتر و داور بخش صحنه‌ای جشنواره تئاتر منطقه‌ای راه ابریشم با اشاره به اینکه لزوم برگزاری جشنواره تئاتر منطقه‌ای مطالبه هنرمندان استان‌ها است، گفت: «در چند سالی که این رویداد برگزار نشد، خلأ آن احساس می‌شد و همه منتظر بودند که مجدد برگزار شود. خود من هم در گذشته به همین شکل از شهرستان شروع کردم، از جشنواره استانی به منطقه‌ای آمدم و بعد به فجر رسیدم. همه هنرمندان تئاتر شهرستان این مسیر را طی می‌کردند و با حذف یکی از این مراحل، آشفتگی ایجاد شد که امروز با احیای مجدد جشنواره تئاتر منطقه‌ای، مسیر درست اتفاق می‌افتد.»
او نکته مورد توجه در جشنواره تئاتر منطقه‌ای را همنشینی و گردهم‌آیی هنرمندان چندین استان کنار هم دانست و توضیح داد: «هدف از برگزاری چنین رویداد‌هایی، این است که هنرمندان در یک محیطی علمی و آموزشی و به نوعی اجرایی، دور هم جمع شوند و تجربیات‌شان را با یکدیگر به اشتراگ بگذارند، بنابراین باید هنرمندان در تمام روز‌های جشنواره کنار هم حضور داشته باشند. بهتر است تعداد آثار حاضر در هر منطقه کمتر باشد و شاید با بالا بردن تعداد مناطق میزبان، این امر میسر شود، هرچند مشکل اصلی واقعاً بودجه هست و نیز شرایط اقتصادی که این روز‌ها همه درگیرش هستیم؛ اما امیدواریم سال آینده این مشکلات حل بشود.»
این مدرس تئاتر، با تأکید بر لزوم آموزش افزود: «اگر به دنبال تحول و ارتقای سطح اجرا‌ها هستیم باید بستر‌های آموزشی و پژوهشی را مهیا کنیم. باید هنرمندان بیاموزند پیش از اینکه اثری را روی صحنه بیاورند ضرورت دارد مطالعه و تحقیق کنند و ابتدا عوامل اثر به آگاهی و درک کامل برسند تا بتوانند پیام‌شان را به درستی به تماشاگر منتقل کنند.»
او ادامه داد: «باید آموزش را جدی بگیریم و در حین آموزش، پژوهشی که پشتوانه اجرا است، صورت بگیرد و بعد اثر به اجرا برسد. آن زمان است که هنرمند دنبال حاشیه نمی‌رود و متن و محتوا و فرم برایش اهمیت بیشتری پیدا می‌کند چون تک‌تک عوامل نمایش می‌دانند چه کار می‌کنند.»
داور جشنواره تئاتر منطقه‌ای راه ابریشم، لزوم پرداختن به‌ایده‌های نو در آثار را بسیار با اهمیت دانست و توضیح داد: «به آثار برتر دنیا نگاه کنید که بعد از سال‌ها هنوز اجرا می‌شوند چون ایده و تفکر خوبی دارند، هنرمندان ما باید ایده‌های‌شان را تقویت کنند و بیشتر ببینند، دیدن خیلی در تقویت ایده مؤثر است.»
او افزود: «من زمانی که در تئاتر شهرستان مسئولیت داشتم، شرایطی را ایجاد می‌کردم که تئاتر‌ها در شهر‌های مختلف استان اجرا شود تا افراد بیشتری بتوانند آثار را ببینند. تئاتر را باید زنده ببینند، نه در گوشی موبایل و به صورت فیلم تئاتر. باید تئاتر را نفس بکشند و زنده لمس کنند.»
ولی‌الله شالی همچنین به ایجاد روحیه کار گروهی اشاره کرد و گفت: «جوان‌ها باید کار گروهی و سازگاری با شرایط گروه را یاد بگیرند. گروه‌هایی که در استان‌ها سال‌هاست با هم کار می‌کنند ماندگار‌ترند چون با روحیات هم آشنا هستند و همین انسجام موجب می‌شود موفق‌تر عمل کنند.»
او در ادامه گفت: «تئاتر نباید برای جشنواره تولید شود هنرمندان باید آثارشان را با هدف اجرای عموم تولید کنند، در کنارش می‌توانند در جشنواره‌ها هم شرکت کنند ولی نباید فراموش کنند رسالت تئاتر اجرا برای عموم و برای تماشاگران است نه صرفاً داوران و جشنواره‌ها؛ جشنواره قرار است روح جدیدی به اجرا‌های شهر‌های ما بدهد و کمک کند در اجرا‌های عمومی استمرار وجود داشته باشد نه اینکه آثار تنها جشنواره به جشنواره اجرا شوند.»
شالی درباره ایجاد نشاط اجتماعی با برگزاری جشنواره‌ها توضیح داد: «با توجه به اینکه شرایط اجتماعی ما سخت شده است، برگزاری جشنواره می‌تواند فضای شادابی را رقم بزند. تئاتر برای یک عده مخاطب خاص نیست، تئاتر برای همه است به‌خصوص در شرایط کنونی که می‌توان با استفاده از ظرفیت خیلی خوب تئاتر، تنهایی و افسرگی‌های جامعه را با نشاط و امیدواری جایگزین کنیم. مشارکت را باید به حداکثر برسانیم و تئاتر را محدود نکنیم، همه سنین پیر و جوان باید در این چرخه عظیم حضور داشته باشند؛ تئاتر تکاپوی زیبای زندگی است.»
او در پایان با بیان اینکه جشنواره تئاتر منطقه‌ای فقط همین چهار روز نیست، گفت: «این هنرمندان نزدیک یک سال است که تلاش خود را آغاز کرده‌اند و برای این که الان اینجا باشند راه دور و درازی را طی کرده‌اند و امیدوارم کار‌هایی هم که به جشنواره فجر راه پیدا نمی‌کنند به حال خود ر‌ها نشوند و برای‌شان شرایط اجرای عموم فراهم شود.»
بیستوهشتمین جشنواره تئاتر منطقه‌ای کشور، دی 1402، به میزبانی استان فارس (پارس)، خراسان رضوی (خاوران)، سمنان (راه ابریشم) و آذربایجان شرقی (سهند) برگزار می‌شود.
برگزیدگان این رویداد هنری، به چهل‌و‌دومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر راه پیدا خواهند کرد.